Klimaatadaptatie Klimaatwinkelstraat
pixabay

Het klimaat verandert. En de gevolgen hiervan ervaren we al: tropische temperaturen, langdurige perioden van droogte en extreme piekbuien die leiden tot wateroverlast. We moeten ons voorbereiden op deze gevolgen van klimaatverandering, dit noemen we klimaatadaptatie.

In 2021 heeft de gemeente Dalfsen het klimaatadaptatieplan opgesteld. Hierin staat dat we bij nieuwe projecten en bij beheer- en onderhoudswerkzaamheden kansen onderzoeken om onze openbare ruimte klimaatadaptief in te richten. Dit verbetert de leefbaarheid van de omgeving. Eén van deze projecten is de Klimaatwinkelstraat.  

Centrumplan 
Vanuit de Centrumplan visie is het uitvoeringsontwerp Klimaatwinkelstraat uitgewerkt waarbij de leefomgeving klimaatbestendig ingericht moet worden zoals vastgelegd is in het beleid. In het centrum van Dalfsen was al sprake van wateroverlast bij piekbuien. Voor dit project heeft de gemeente Dalfsen subsidie ontvangen vanuit Regio Deal Zwolle.  

Integraal inrichten

Klimaatadaptief inrichten van de openbare ruimte klinkt simpel, maar dat is het niet. We hebben namelijk te maken met allerlei andere opgaven, wensen, wetgeving en ook de praktische uitvoerbaarheid. Denk aan kabels en leidingen in de grond, de ruimte en voorzieningen voor de weekmarkt, parkeergelegenheden, archeologische en cultuurhistorische waarden, toegankelijkheid van hulpdiensten en noem maar op! In het ontwerp wat er nu ligt hebben we als bouwteam zo veel mogelijk rekening gehouden met al die verschillende aspecten en heeft klimaatadaptatie extra aandacht gekregen.  

Maar hoe werken we aan een klimaatadaptieve winkelstraat?

In de Prinsenstraat en op het kerkplein werken we op twee manieren aan een klimaatadaptieve inrichting, namelijk door:

1) een toekomstbestendig watersysteem aan te leggen 
2) verkoeling aan te brengen.

1. Toekomstbestendig watersysteem  

Om wateroverlast (als gevolg van extreme neerslag) in de Prinsenstraat en op het kerkplein tegen te gaan, is er een toekomstbestendig watersysteem aangelegd. Dit houdt in dat het nieuwe riool extreme regenbuien kan afvoeren. Maar hoe werkt dit systeem?  

In het gebied Kerkplein/Prinsenstraat zijn onlangs twee verschillende riolen aangelegd, namelijk één voor het vuilwater en één voor het hemelwater (regen, sneeuw en hagel). Op deze manier wordt het water gescheiden afgevoerd, en gaat alleen het vuile water richting de rioolwaterzuivering. De afvoer voor het hemelwater mondt uit op het natuurlijke watersysteem, namelijk de Bellingeweer.  

  • Het rioolstelsel is zo ontworpen, dat tijdens extreme neerslag het water via het hemelwaterriool wordt afgevoerd naar de Bellingeweer.  
  • Het dak van de kerk is ‘afgekoppeld’ van het rioolstelsel. Dat wil zeggen dat de neerslag dat op het dak van de kerk valt wordt opgevangen in het omliggende groen. Hier zakt het langzaam in de bodem. Bij extreme neerslag wordt het water (gescheiden van het vuile water) afgevoerd naar de Bellingeweer.
  • Er wordt een “superkolk” aangebracht op het Kerkplein, waardoor bij een extreme bui overtollig water uit de groenzone rondom de kerk wordt opgevangen met de kolk en wordt afgevoerd naar de Bellingeweer.  
  • Bij belangstelling van de pandeigenaren kunnen ook de voorzijde van de panden aan de Prinsenstraat of het Kerkplein ‘afgekoppeld’ worden van het vuilwaterriool. Dat betekent dat ook de neerslag wat valt op de daken van deze panden, terecht komt in het hemelwatersysteem. 
  • De goot in de Prinsenstraat wordt vervangen door een nieuwe goot van natuursteen keien. Deze goot raakt minder snel verstopt en functioneert beter t.o.v. de voorgaande situatie.

2. Verkoeling

Om hittestress (als gevolg van warmere zomerdagen) in de Prinsenstraat en op het Kerkplein te beperken, zijn er ook maatregelen getroffen. Dit doen we door verkoeling aan te brengen in het openbaar gebied en de gevoelstemperatuur te verlagen.

  • Door extra groen aan te brengen aan de zuidzijde van de Prinsenstraat en op het Waterfront, creëren we meer verkoeling t.o.v. de vorige situatie. Verharding houdt namelijk warmte vast. Door groen aan te brengen vindt er een verkoelend effect plaats op twee manieren: door schaduw en door verdamping van water. Uiteraard brengt groen nog meer voordelen met zich mee, denk aan biodiversiteit en het infiltreren van hemelwater.
  • We creëren zitgelegenheden op schaduwrijke plekken. Met name onder bomen of in de schaduw van panden (waaronder de kerk). Op hete zomerdagen wordt het daardoor aantrekkelijk om in het gebied te verblijven en uit te rusten in de schaduw.
  • Ook wordt er een drinkwaterpunt geïnstalleerd op het Kerkplein. Hier beschikken gasten in het gebied ten allen tijde over drinkwater, zo ook tijdens hete zomerdagen waarbij voldoende drinken belangrijk is.

Regio Deal

Ook het Rijk wil gemeente Dalfsen ondersteunen bij het klimaatadaptief maken van de leefomgeving. Daarom wordt het project, de Klimaatwinkelstraat, financieel ondersteund met de zogenaamde Regio Deal. Dat is geld dat Regio Zwolle, waar Dalfsen deel van uit maakt, uit Den Haag heeft gekregen voor investeringen in de regio, onder andere op het gebied van klimaat. Ook de provincie Overijssel draagt hier flink aan bij.